Οι αθλητές και οι προπονητές της σημερινής εποχής, συμμετέχουν σε μια συνεχή αναζήτηση για εναλλακτικούς και καινοτόμους τρόπους βελτίωσης της αθλητικής τους απόδοσης στοχεύοντας στην απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος έναντι των αντιπάλων τους.
Σαν αποτέλεσμα, ερασιτέχνες και επαγγελματίες αθλητές επιδίδονται στη χρήση εργογόνων βοηθημάτων, τα οποία ισχυρίζονται ότι μπορούν να συνεισφέρουν στην βελτίωση της αθλητικής απόδοσης. Ορισμένα από αυτά περιλαμβάνουν φυσικές ουσίες που είναι ασφαλείς, εύκολα διαθέσιμες και νόμιμες, ενώ άλλα αποτελούν βιομηχανικά σκευάσματα, παράνομα ή απαγορευμένα από πολλές αθλητικές οργανώσεις.
Όπως υποστηρίζουν πολλοί αθλητές και προπονητές, ο βελονισμός μπορεί να προσφέρει αυτό το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Ως αποτέλεσμα, ολοένα και περισσότερες αθλητικές ομάδες και κορυφαίοι αθλητές σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβάνουν πια και βελονιστή στο προσωπικό της ομάδας τους για εφαρμογή θεραπευτικής αγωγής σε πιθανούς τραυματισμούς. Είναι επίσης γνωστό ότι μερικοί από τις καλύτερους αθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων ενσωματώνουν το βελονισμό στα προγράμματα ευεξίας τους.
Επίσημες κλινικές μελέτες υποστηρίζουν τη χρήση του βελονισμού για την ενδυνάμωση και βελτίωση της αθλητικής απόδοσης. Ταυτόχρονα, έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο βελονισμός αναστέλλει τη μείωση της βλεννογόνου ανοσολογικής λειτουργίας (επίπεδα SIgA – Secretory Immunoglobulin Α) που προκαλείται από έντονη άσκηση, ενώ ταυτόχρονα ρυθμίζει την απόκριση στρεσογόνων ορμονών (Κορτιζόλη) που παράγονται λόγω της έντονης ψυχοσωματικής πίεσης που παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια αγωνιστικών περιόδων (Akimoto et al., 2003).
Μια διπλή τυφλή τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη που διεξήχθη το 2010 προσκόμισε αποδεικτικά στοιχεία ότι μια θεραπεία βελονισμού μπορεί να είναι αποτελεσματική στην αύξηση της δύναμης μέγιστης ισομετρικής συστολής του τετρακεφάλου σε ερασιτέχνες αθλητές (Hübscher et al., 2010).
Το 1999, μια κλινική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The American Journal of Chinese Medicine (Lin et al., 1999) διεξήχθη με σκοπό να διερευνήσει τις επιπτώσεις του βελονισμού στις δυνατότητες ανάκαμψης των αθλητών. Αυτή η τυχαιοποιημένη μονή τυφλή μελέτη με ομάδα ελέγχου περιελάμβανε 30 ελίτ αθλητές του μπάσκετ. Τα υποκείμενα χωρίστηκαν τυχαία σε μία από τις ακόλουθες τρεις ομάδες: ομάδα βελονισμού (n = 10), εικονική ομάδα βελονισμού – placebo (n = 10), και ομάδα χωρίς αγωγή (n = 10). Οι μετρήσεις έδειξαν ότι η ομάδα βελονισμού είχε σημαντικά χαμηλότερα HRmax και VO2max από τις άλλες δύο ομάδες στο 30ο λεπτό μετά την άσκηση. Αυτό σημαίνει ότι ο ρυθμός της καρδιάς και η κατανάλωση οξυγόνου των μελών της ομάδας βελονισμού διεγέρθηκαν θετικά από τον βελονισμό.
Στα αποτελέσματα που ελήφθησαν, διαπιστώνεται επίσης ότι το γαλακτικό οξύ αίματος στην ομάδα βελονισμού ήταν σημαντικά χαμηλότερο από εκείνο των άλλων δύο ομάδων στις μετρήσεις στο 30ο και 60ο λεπτό μετά την άσκηση. Το δυναμικό του βελονισμού στην επιτάχυνση της απομάκρυνσης του γαλακτικού οξέος στο αίμα υποστηρίχθηκε και από άλλους μελετητές (Niu et al., 2000 όπως αναφέρεται από τον Lin et al., 1999), που κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η εφαρμογή βελονισμού στην επιφάνεια των προσωπικών νεύρων μετά από εντατική άσκηση (τρέξιμο), αυξάνει το ρυθμό απομάκρυνσης του γαλακτικού οξέος στο αίμα.
Μια άλλη πρόσφατη μελέτη (Brenner et al., 2010) παρουσίασε τα οφέλη του βελονισμού στην προπόνηση αντοχής. Αυτή η μελέτη διεξήχθη χωρίζοντας δρομείς που προπονούνταν για μαραθώνιο σε τρεις ομάδες: ομάδα βελονισμού, ομάδα εικονικού βελονισμού – placebo, και ομάδα ελέγχου. Μετά την καταγραφή των ανώτατων ποσοστών σφυγμού τους, κάθε δρομέας είχε εντολή να τρέξει 5000 μέτρα κατά το μέγιστο ποσοστό σφυγμού 75%, μία φορά την εβδομάδα για τέσσερις εβδομάδες. Μετρήσεις καρδιακού ρυθμού ελήφθησαν στα ένα, δύο και πέντε λεπτά μετά την ολοκλήρωση της άσκησης. Ο χρόνος ολοκλήρωσης ήταν ένα ακόμη μέτρο για να προσδιοριστεί η επίδραση του βελονισμού για την αερόβια απόδοση. Η παρούσα μελέτη διαπίστωσε ότι οι τρεις ομάδες παρουσίασαν βελτίωση στους χρόνους ολοκλήρωσης, αλλά η ομάδα βελονισμού είχε την υψηλότερη αυξήση στην απόδοση.
Ο βελονισμός αποτελεί μια ασφαλή, αποτελεσματική και χωρίς φάρμακα θεραπευτική προσέγγιση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε σαν αυτόνομη θεραπεία είτε ως υποστηρικτική διαδικασία σε συνάρτηση με άλλα εργογόνα βοηθήματα.
Σύμφωνα με τις αρχές της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής (ΠΚΙ), η θεραπεία μέσω βελονισμού μπορεί να ενισχύσει τις σωματικές λειτουργίες, αποκαταστώντας την εσωτερική αρμονία και ισορροπία του οργανισμού. Πρόσφατες μελέτες στο Πανεπιστήμιο Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής του Πεκίνου, απέδειξαν με μετρήσιμα αποτελέσματα ότι ο βελονισμός ενισχύει τη ροή του αίματος σε ορισμένες περιοχές του σώματος, γεγονός το οποίο δύναται να ενδυναμώσει την αθλητική απόδοση. Επιπλέον, ο βελονισμός μπορεί να επηρεάσει παράγοντες που με τη σειρά τους συντελούν στην απόδοση του οργανισμού, όπως καρδιαγγειακή κόπωση, μυϊκή κόπωση, καθυστερημένη εμφάνιση μυϊκού-πόνου, τραυματισμούς και άγχος.
Πηγές:
Akimoto, T., Nakahori, C., Aizawa, K., Kimura, F., Fukubayashi, T., and Kono I., 2003. Acupuncture and responses of immunologic and endocrine markers during competition. Medicine & Science in Sports & Exercise, 35(8), pp. 1296-1302.
Hübscher, M., Vogt, L., Ziebart, T. and Banzer, W., 2010. Immediate effects of acupuncture on strength performance: a randomized, controlled crossover trial. European Journal of Applied Physiology,110(2), pp. 353-8.
Lin, Z., Lan,L.W., He, T., Lin, S. Lin, J., Jang, T. and Tsung-Jung Ho, T., 1999. Effects of Acupuncture Stimulation on Recovery Ability of Male Elite Basketball Athletes. The American Journal of Chinese Medicine, 37(3), pp. 471–481.
Brenner, S., Brenner, K., 2010. Improved performance in endurance sports through Acupuncture. US National Library of Medicine, pp. 140-143.